Podsumowanie roku 2020

ROK 2020 W MUZEUM ARCHEOLOGICZNYM

I ETNOGRAFICZNYM W ŁODZI

1 stycznia 2020 roku zgodnie ze składanymi sobie często życzeniami wszyscy spodziewali się roku lepszego od poprzedniego. Jak szybko przekonaliśmy się, że plan, zgodnie ze słowami Juliana Tuwima, to coś, co potem wygląda absolutnie inaczej. Pandemia spowodowała zatrzymanie części realizowanych tematów i projektów ale wyzwoliła w pracownikach Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi niezwykłą energię, która pokazała że sprawnie dostosowujemy się do zaistniałej sytuacji. Działalność odbywała się bez przerwy przez cały rok.

Pomimo zamknięcia i ograniczeń oprócz stałych wystaw udało się zaprezentować trzy wystawy czasowe. Do 31 maja 2020 trwała wystawa Wzornik. Szycie opoczyńskie, łowickie, sieradzkie. Wystawa podsumowywała wieloetapowy projekt trwający 4 lata Nie tylko petanka… W kręgu haftów regionalnych,  realizowanego we współpracy z Łódzkim Domem Kultury, których edycje dofinansowywane były przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wystawa i publikacja są promocją twórczości ludowej regionów opoczyńskiego, łowickiego, sieradzkiego w województwie łódzkim. Dzięki nim kreujemy pozytywny wizerunek tych regionów i kultury ludowej. Integrujemy lokalne środowiska twórcze, lokalne twórczynie ludowe co pozwala podtrzymywać przekaz międzypokoleniowy poprzez edukację młodzieży w zakresie  tradycyjnego rzemiosła hafciarskiego. Wystawa była opowieścią o ludziach go wykonujących, ukazująca znaczenie rzeczy na kolejnych etapach życia człowieka.

Kolejny projekt wystawienniczy był związany ze Zbigniewem Burkackim i został zrealizowany w ramach projektu Galeria Scenografów Polskiego Teatru Lalek. Wystawa Teatr Wyobraźni Zbigniewa Burkackiego ukazała prace scenograficzne autora, które wyróżniają się przede wszystkim artystyczną formą. Zbigniew Burkacki posiadał doskonały warsztat wynikający z doświadczenia zawodowego, a także niezwykłą lekkość i swobodę oraz upodobanie do karykatury. Dla Pana Zbigniewa charakterystyczny był kolor – wyrazisty, żywy i intensywny, nadający scenografiom radosną atmosferę. Barwne projekty lalek nawiązujące w formie do rysunków dziecka na scenie przybierały kształt zabawek z uwydatnionymi cechami charakterystycznymi. Większość projektów cechuje łagodna, płynna linia zgodna z estetyką sztuki dziecięcej, choć nie brakuje realizacji bardziej dynamicznych i odważnych, a także nawiązań do sztuki ludowej.

Trzecia wystawa, Monumentalne grobowce z epoki kamienia. Park Kulturowy Sarnowo. Park Kulturowy Wietrzychowice która będzie trwała do sierpnia 2021 roku jest pierwszą od wielu lat wystawą ze zbiorów archeologicznych. Celem wystawy jest zaprezentowanie najstarszych zabytków architektury w Polsce w postaci monumentalnych grobowców kujawskich zbudowanych w epoce kamienia, ok. 5500 lat temu. Budowle te przez tysiąclecia były charakterystycznym i wyróżniającym się elementem krajobrazu Polski środkowej, Pomorza, Ziemi chełmińskiej i wschodniej Wielkopolski. Szczególnie ważną rolę w poznaniu i ochronie grobowców kujawskich od połowy XX wieku odgrywa Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi. W latach 1934-1974, pod kierunkiem prof. dr hab. Konrada Jażdżewskiego zbadało najlepiej zachowane grobowce położone na terenie południowych Kujaw. Następnie Muzeum doprowadziło do powstania rezerwatów archeologicznych w Sarnowie i Wietrzychowicach, w których znalazły się w pełni zrekonstruowane megality, tzn. przywrócono im wielkość i wygląd jakie miały w epoce kamienia. W 2006 r. i 2010 r. rezerwaty te, z inicjatywy samorządu Gminy Izbicy Kujawskiej i Gminy Lubraniec zostały przekształcone w Park Kulturowy Wietrzychowice i Park Kulturowy Sarnowo. Przez kolejne 10 lat trwały projekty naukowe i edukacyjne w tym rejonie, które pozwoliły podsumować wiedzę na prezentowanej wystawie, w najnowszych publikacjach oraz dały możliwość na wyznaczenie nowych celów badawczych na kolejne lata.

W 2020 roku, kończyliśmy i rozpoczynaliśmy realizację kilku projektów finansowanych ze środków zewnętrznych. Były to m.in. publikacje stanowisk archeologicznych w Kolonii Rychłocice, Dzierzgówku czy projekty związane z pozyskaniem środków na zakup sprzętu komputerowego oraz wyposażenia pracowni konserwacji.

Najważniejszym osiągnięciem 2020 roku było zakończenie inwestycji Modernizacja budynków "B", "D", "E" i pomieszczeń wraz z dziedzińcem Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, którego celem była modernizacja budynków „B”, „D”, „E” i pomieszczeń wraz z dziedzińcem Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi i nadanie niezbędnych funkcjonalności wraz z dostosowaniem dla osób z niepełnosprawnościami. Powstały nowe przestrzenie magazynowe, sale edukacyjne oraz pracownie działu konserwacji. Wzrost powierzchni Muzeum, którą można przeznaczać na cele kulturowe wzrósł o 183 %.  

Wprowadzony 12 marca 2020 roku lockdown zmusił wszystkich do przeniesienia działalności do świata wirtualnego. Również na tym polu bardzo szybko przeszliśmy do działania. Udało się uruchomić „Wirtualne Muzeum” oraz pozyskać środki na działalność zdalną z programu „Kultura w sieci”. Dzięki dofinansowaniu Pana Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu Prof. dr hab. Piotra Glińskiego oraz nieprzeciętnej aktywności pracowników udało się stworzyć przestrzeń do prezentacji naszych zasobów i działań na polu merytorycznym, naukowym i edukacyjnym. W ramach cyklu Autostradą w pradzieje, pokazujemy najciekawsze stanowiska archeologiczne, które Muzeum wraz z Fundacją Badań Archeologicznych imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego, badało i chroniło. Omawiamty tutaj także najciekawsze zabytki pozyskane na tych badaniach. Cykl Modele 3D daje możliwość przyjrzenia się wybranym skarbom Muzeum w nowoczesny sposób. Seria Filmy Edukacyjne uświadamia uczestnikom jak wyglądała ciężka praca młynarza, czym było tkactwo tabliczkowe oraz jakimi ziołami raczyli mieszkańców wsi - znachorzy. W zakładce Sprawdź swoją wiedzę można rozwiązywać quizy i łamigłówki tak by sprawdzić swoją wiedzę i dowiedzieć się kilku ciekawostek. Dużym sukcesem cieszyła się także wirtualna Noc Muzeów, którą udało się przeprowadzić. Na filmach pokazaliśmy jak wygląda Muzeum w czasie izolacji oraz pozwoliliśmy zajrzeć w przestrzenie, które na co dzień pozostają zamknięte dla gości Muzeum. Na koniec 2020 roku udało się zdygitalizować fragmenty wystaw stałych oraz wystawy czasowej dotyczącej megalitów. Dzięki temu można „wejście do Muzeum z ulicy” i eksplorować wybrane części naszych przestrzeni wystawowych. Pozwala to także na stałe utrzymywanie kontaktu z odbiorcami naszej oferty bez względu na stopień izolacji instytucji kultury.

We wrześniu 2020 roku Muzeum jak co roku włączyło się aktywnie w Europejskie Dni Dziedzictwa, w czasie, których odbywały się oprowadzania kuratorskie po stałej wystawie etnograficznej. Spacer ten był inspiracją do poszukiwania własnej ścieżki w poznawaniu lokalnego dziedzictwa, a także do odkrywania turystycznych szlaków łączących zabytki i miejsca będące świadectwem ważnych wydarzeń historycznych naszej ojczyzny

W listopadzie złożyliśmy szereg aplikacji do programów Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu na działania, inwestycyjne, wydawnicze oraz edukacyjne. Jeśli otrzymamy wsparcie w 2021 roku będziemy realizowali jeszcze więcej atrakcyjnych pomysłów i działań.

Mamy nadzieję że nadchodzący rok 2021 w którym Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi będzie obchodziło 90-lecie funkcjonowania będzie zgodnie z tym co napisaliśmy na początku lepszy od poprzedniego. Życzymy Wam i sobie aby Nasze wspólne Muzeum podobnie do innych instytucji kultury, miało możliwość na prawdziwy, codzienny i bezpośredni kontakt zarówno ze zwiedzającymi jak i naukowcami, artystami i edukatorami oraz całą szeroko rozumianą kulturą, sztuką i dziedzictwem narodowym.