Dział Epoki Brązu i Wczesnej Epoki Żelaza

Opiekę nad działem sprawują: 
mgr Ireneusz Marchelak - kustosz, 
e-mail ireneusz.marchelak@maie.lodz.pl - tel. 632 84 40 w.45
mgr Błażej Muzolf - kustosz, 
e-mail blazej.muzolf@maie.lodz.pl - tel. 632 84 40 w.41

Dział gromadzi zabytki kultury materialnej z epoki brązu, której nazwa pochodzi od upowszechniającego się wtedy nowego surowca, jakim jest brąz, czyli stop miedzi i cyny, datowanej na różnych obszarach Polski w przedziale 2300 - 750 lat p.n.e. oraz wczesnej epoki żelaza z ok. 750 - 300/250 lat p.n.e.  Zgromadzone przedmioty zabytkowe pochodzą z ponad 400 stanowisk archeologicznych Polski Środkowej i innych regionów kraju, obrazując przemiany kulturowe zachodzące na naszych ziemiach w okresie upowszechniania się wyrobów metalowych, najpierw wykonywanych z brązu, a następnie żelaza. Najstarsze zabytki epoki brązu z terenów Polski Środkowej są datowane dopiero na lata 1950 - 1200 p.n.e. i wiążą się głównie z tzw. kulturą trzciniecką. Zostały one pozyskane m.in. z cmentarzysk kurhanowych w Łubnej, pow. Sieradz i Strugach, pow. Wieluń, jak również osad, np. w Lutomiersku - Koziówkach, pow. Pabianice. Znaleziska z tych stanowisk ujawniają dalekosiężne kontakty tych terenów z obszarami zakarpackimi, w postaci naczyń ceramicznych i ozdób. Następną jednostką kulturową jest tzw. kultura łużycka rozwijająca się w latach ok. 1200 - 500/400 p.n.e., należąca do wielkiego kręgu kultur pól popielnicowych (ciałopalnych cmentarzysk popielnicowych), obejmujących znaczne połacie Europy Środkowej. Licznie badane cmentarzyska tych społeczności w takich miejscowościach, jak Sierpów, pow. Łęczyca; Lutomiersk, pow. Pabianice; Orchów, pow. Łask; Madeły, pow. Wieluń i Dzierzgówek, pow. Łowicz; osady w Lutomiersku, pow. Pabianice; Kowalewicach, pow. Zgierz; Grabku, pow. Szczerców, itd. dostarczyły bogatych zbiorów różnorodnych naczyń glinianych i innych przedmiotów użytkowych, a znaleziska skarbów, np. z Krasek, pow. Łęczyca; Prawęcic, pow. Zgierz; Kuźnicy Skakawskiej, pow. Wieluń; Strobina, pow. Wieluń; Łodzi ?Teofilowa, Borowej, pow. Piotrków Trybunalski, licznych wyrobów z brązu w postaci naczyń i ozdób. Pochodzące ze skarbów, bogato zdobione naczynia i ozdoby są często cennymi importami z warsztatów działających m.in. na południu Europy, na obszarze dzisiejszych Węgier, Czech i Słowacji. W końcowym etapie trwania kultury łużyckiej z wczesnej epoki żelaza (od około 750 r. p.n.e.) upowszechniają się wyroby z żelaza, które następnie przeważają w zespołach związanych z postłużyckim kompleksem kultury pomorsko - kloszowej, z lat ok. 500/400 - 300/250 p.n.e. Zabytki tej kultury pochodzą z badań wielu stanowisk m.in. cmentarzysk w Konstantynowie Łódzkim - Ignacewie, pow. Pabianice, z odkrytym tutaj największym na naszym obszarze grobem zbiorowym ponad 30 osób, w Boczkach Domaradzkich, pow. Zgierz; Grabku, pow. Szczerców, itd. oraz osad np. w Grabku i Kolonii Chabielice, pow. Szczerców. Odkryte na tych stanowiskach bardzo liczne zabytki (w liczbie kilkuset tysięcy) i obiekty archeologiczne pozwalają na odtworzenie wielu aspektów życia codziennego ówczesnych społeczeństw, dotyczących organizacji przestrzennej osad i cmentarzysk, budownictwa, charakteru gospodarki, sfery duchowej/wierzeń, sztuki, dalekosiężnych kontaktów handlowych i wydarzeń historycznych (np. najazdów koczowniczych plemion scytyjskich). Na koniec 2018 r. w Dziale zainwentaryzowanych było 62 066 nr katalogowych zabytków.